سنڌو درياهه تي ڪئنال رٿا نه کپي
پروفيسر توصيف احمد ڪراچي جو 85 سيڪڙو پاڻي ڌاٻيجي جي کوهن مان ايندو آهي. ڌاٻيجي ۾ پاڻي سنڌو درياهه مان ايندو آهي. جڏهن چولستان لاءِ ڪينال رٿا تي عمل ٿي ويندو ته ڪراچي ۾ پاڻي اڻلڀ ٿي ويندو. ساڳي صورتحال حيدرآباد ۽ سکر جي آهي. جيڪڏهن زراعت پاڻي جي کوٽ سبب تباهه ٿي وئي،وڏن شهرن ۾ […]
منشيات جي وبا ۾ ورتل لاڙ پٽي ۽ تباھ ٿيندڙ نوجوان نسل
محمد بخش بروھي سنڌ جيڪا صدين کان سڪون، علم، ادب، تهذيب ۽ محبت جي ڌرتي رهي آهي، اڄ منشيات جي ناسور جو شڪار بڻجي وئي آهي. خاص طور تي ضلعو ٺٽو، سجاول، بدين، ٽنڊو محمد خان ۽ ڄامشورو ضلعن ۾ منشيات جي وبا ان حد تائين پکڙجي چڪي آهي جو هاڻ اها صرف هڪ سماجي […]
ٽهڪن ۾ ٽانڊا … عيد مبارڪن وارا پلاند پراڻا ناهن ٿيندا
ڊاڪٽر عزيز ٽالپر عيد ڀلي پراڻي ٿئي پر عيد مبارڪن وارا پلاند پراڻا ناهن ٿيندا. اڄ اهو پلاند ڪبو. سڀني مسلمين ڀائرن، ڀينرن، امڙين، پيئڙن، مڙهين، مَڙهن، ٻارن، ٻارڙين، سَسن، سُهرن، سالين، سالن، ڏيرن، ڏيرياڻين، سوٽن، ماساتن، ماروٽن، پڦاٽن، مامين، پڦين، چاچين، مامين، ناٺين، ننهرن، انڌن، منڊن، گونگن ٻوڙن ۽ کدڙن فقيرن کي گذري ويل […]
صاحب راءِ ۽ شڪتي وان اديب رکيل مورائي
نصير سومرو ادب جون پاڙون اندر کان ٻاھر طرف ڦھلجڻ جو لاڙو رکن ٿيون، پر ڌيري ڌيري! ڇاڪاڻ ته ارتقا ۾ ڦھلاءُ يا آيل تبديلي ڌيرج سان مڪملتا جا مرحلا پنھنجي سمي طئي ڪري ٿي ته جٽاءُ برقرار رھي ٿو۔ جٽاءُ ئي ٻڌائي ٿو ته پاڙون ڪيتري قدر پڪيون ۽ پختي ھونديون۔ رکيل جنھن ريت لکي […]
پاڻي جون پاليسيون، عمل ۽ عالمي موسمي حقيقتون
نصير ميمڻ ۽ محمد احسان لغاري گڏيل قومن جي تازو جاري ڪيل ”پاڻي جي ترقي واري عالمي رپورٽ 2025“ سنڌو طاس جي پاڻيءَ جي مستقبل بابت خدشا وڌائي ڇڏيا آهن۔ رپورٽ سُڪندڙ گليشيئرز جي هڪ خوفناڪ تصوير پيش ڪري ٿي، جن لڳ ڀڳ ٻن ارب ماڻهن جي مستقبل کي خطري ۾ وجهي ڇڏيو آهي جيڪي گليشيئرز […]
اسان جو مارڪس تھ هليو ويو!
سهيل وڙائچ مذهبي پس منظر ۽ ساڄي ڌر جي ماحول ۾ پرورش کان پوءِ پهرين سوشلسٽ شيخ محمد رشيد سان ملاقات ٿي ۽ پوءِ مارڪسسٽ ڊاڪٽر منظور اعجاز سان تعلق جڙيو تھ کاٻي ڌر بابت پنهنجن نظرين تي نظرثاني ڪرڻي پئي. پيپلز پارٽي جو سينئر وائيس چيئرمين شيخ محمد رشيد شادمان ۾ ٻن ڪمرن واري […]
جمهوريت ۽ ان جا بنيادي اصول
مشتاق ميراڻي بنگال – ڄائو معاشيات ۾ نوبل انعام يافته ۽ فلاسافر امرتيا سين مطابق جمهوريت هڪ عالمي قدر (Value) آهي. قوميت، نسل، مذهب، ثقافت، ٻولي ۽ جنس جي مت ڀيد کان جمهوريت مٿانهين حيثيت رکي ٿي. اڄ کان2,600 سال اڳ شهري رياست ايٿينس ۾ هڪ سياستدان ۽ قانونساز ڪليسٿينس (Cleisthenes) (570 – 508 ق-م) […]
سنڌو درياهي نظام تي ڌاڙا: ڪارپوريٽ فارمنگ جو خطرو
پيرل آزاد هاڻي، نئين دور ۾ گرين پاڪستان انيشيئيٽو جي نالي سان ڪارپوريٽ فارمنگ جو هڪ نئون منصوبو آندو پيو وڃي، جنهن سان شايد معلوم تاريخ ۾ 78 سالن دوران ڪنھن به درياهي سلسلي تي ايڏا وڏا ڌاڙا نه لڳا هجن. هن نئين منصوبي تحت، پاڪستان جي مختلف علائقن ۾ خاص طور تي سنڌ ۾ زرعي […]
ڊاڪٽر زيد پيرزادي جي شاعري جي ڪتاب ”سمجھه“ جو اڀياس
ساجد مسڻ حصو ٻيو ۽ آخري وري نثري نظم ۾ شاعر ڏس ڪئين ٿو سماج جو الٽرا سائونڊ ڪري، ڪئين ٿو ماڻهن جي روين کي ظاهر ڪري، بظاهر ماڻهو سٺو ڳالهائيندا آهن، سٺو لکندا آهن، سٺيون هدايتون ۽ نصيحتون ڏيندا آهن، پر عملي طور مُلن وانگر کُٽل هوندا آهن. شاعر انهن جي منافقي واري پهلو […]
اي پيپر
