سنڌي سماج جو متحرڪ ڪردار پروفيسر مير منور ٽالپر

فرحان علي سهتو

دنيا جي تاريخ ۾ اُھي ڪردار زنده رهندا آهن جيڪي پنهنجي وطن جي آجپي، قوم جي خوشحالي لاءِ پاڻ پتوڙيندا آھن.  جيڪي پنهنجي جيئڻ بدران ٻين ڪاڻ جيئندا آهن جن جو ھڪ مقصد ھوندو آھي ته ھو پنھنجي ديس جي ماڻهن کي ڏکائين ۽ تڪليفن مان ڪڍي اُنهن سان گڏ بيھي پيڙھيل طبقي جي ماڻھن جا مسئلا حل ڪن.  جيڪي ڏکن، تڪليفن، اھنجن، پيڙائن ۽ اذيتن مان گذرندا آهن جيڪي پنهنجي جي سوچ سان ماڻهن کي گڏ ڪري سماج ۾ ٿيندڙ ظلم، ڏاڍ ڏھڪاءُ کان باخبر ڪندا رھندا آھن پاڻ ھميشه ٿڌيءَ ۽ تتي جي پرواهه نه ڪندي پنهنجي وطن خوشحالي لاءِ غريب عوام سان ڪلھو ڪلھي ۾ ملائي گڏ ڪري بيھندا آھن سچ پچ ته تاريخ اھڙن املھه ڪردارن کي ھميشه زنده رکندي آئي آهي. اهڙن لازوال ڪردارن مان سنڌ جي تاريخي شھر خيرپورميرس  مير خاندان سان تعلق پروفيسر مير منور ٽالپر پڻ ھڪ آهي.

پروفيسرمير منور ٽالپر هڪ اهم سنڌي شخصيت آهن جن جو تعلق ٽالپر خاندان سان آهي. هو 11 سيپٽمبر 1948ع ۾ خيرپور شهر ۾ مير علي مردان ٽالپر جي گهر ۾ جنم ورتو. ابتدائي تعليم خيرپور ۾ حاصل ڪرڻ کان پوءِ، جڏهن سندس والد مير علي مردان ٽالپر 1955ع ۾ ڪراچي منتقل ٿي وڪالت شروع ڪئي، ته مير منور ٽالپر پڻ پنهنجي تعليم کي جاري رکڻ لاءِ ڪراچي منتقل ٿي ويا.

ان دوران،پروفيسر مير منور ٽالپر ڪراچي ۾ پنهنجي تعليمي سفر کي جاري رکندي مختلف اسڪولن ۾ تعليم حاصل ڪئي ۽ پوءِ ممتاز ڪاليج خيرپور ۾ تعليم حاصل ڪئي. سندس سياسي سفر پڻ اهم رهيو، جتي هن علي احمد ڊوگر سان گڏجي سنڌ  نيشنل اسٽوڊنٽس  فيڊريشن جي تنظيم جي بنياد رکڻ ۾ حصو ورتو. ان دوران، هن سنڌي سياست ۽ نوجوانن جي سياسي شعور کي اجاگر ڪرڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو.

پروفيسرمير منور ٽالپر 1974ع ۾ انجنيئرنگ ۾ بي اي ڪئي ۽ ان کان پوءِ مختلف تعليمي ادارن ۾ ڪم ڪيو. انهن کي 16 گريڊ ۾ اسٽنٽس ورڪس ۾ مينجر طور نوڪري ملي، ۽ هڪ سال بعد، هو نيشنل انجنيئرنگ ڪاليج (دائود يونيورسٽي) ۾ ميٽالرجيڪل ڊپارٽمينٽ ۾ ليڪچرار طور ڪم ڪرڻ لڳا. ان دوران، هو پنهنجي تعليمي ۽ سماجي سرگرمين ۾ مشغول رهي، ۽ سنڌي سماج ۾ پنهنجو اثر قائم رکيو.

پروفيسرمير منور ٽالپر ۽ علي احمد ڊوگر سائين جي ايم سيد سان هڪ ملاقات دوران، سائين جي ايم سيد کان هڪ اهم سوال ڪيو. مير منور ٽالپر پڇيو: “سائين، اوهان کي سياسي پارٽي هجڻ لازمي آهي؟” جنهن تي سائين جي ايم سيد جواب ڏنو: “مون کي سياسي پارٽي جي ضرورت ناهي، منهنجي فڪر سان نوجوان متفق آهن ۽ نوجوانن کي ڪم ڪرڻو آهي. ان لاءِ سياسي پارٽي جي ضرورت ناهي.”

سائين جي ايم سيد جو جواب اهو هو ته سياسي پارٽي نه هجڻ باوجود، سندس فڪر ۽ نظريي سان نوجوانن جو جڙڻ اهم آهي، ۽ ان کي عملي طور تي اڳتي وڌائڻ جي ضرورت آهي. مير منور ٽالپر ۽ علي احمد ڊوگر، جڏهن سائين جي ايم سيد سان ملاقات دوران هن جواب کي ٻڌو، ته انهن اهو محسوس ڪيو ته سائين جي ايم سيد هڪ عظيم مفڪر، دانشور، ليکڪ ۽ اديب آهن، پر جيڪڏهن هو سياسي پارٽي ٺاهي سگهن ها، ته ان کي سياسي طور تي وڌيڪ طاقتور بڻائڻ لاءِ پارٽي هجڻ ضروري هوندي.

پروفيسرمير منور ٽالپر پروفيسر خادم سولنگي سان ملاقات ڪئي، جتي انهن ڄام ساقي سان ملاقات جو منصوبو ترتيب ڏنو. پوءِ، ڄام ساقي سان ملاقات ڪرڻ کان پوءِ، مير منور ٽالپر ۽ پروفيسر خادم سولنگي گڏجي سياست ۾ شموليت ڪئي. انهن جي ملاقاتن ۽ گڏيل ڪوششن سان، سياست ۾ وڌيڪ دلچسپي ۽ سرگرمي پيدا ٿي. ڄام ساقي سان انهن جو رابطو ۽ سياسي سفر هڪ نئين دور جي شروعات بڻجي ويو، جنهن ۾ سنڌي سياست ۽ نوجوانن جي حقن جي جدوجهد کي مضبوط ڪيو.

پروفيسرمير منور ٽالپر هن وقت سنڌ هاري ڪاميٽي سنڌ جا مرڪزي صدر طور پنهنجي خدمتون سرانجام ڏئي رهيا آهن. سنڌ هاري ڪاميٽي هڪ اهم تنظيم آهي جيڪا سنڌ جي هارين ۽ انهن جي حقن جي جدوجهد لاءِ ڪم ڪري ٿي. مير منور ٽالپر پنهنجي قيادت ۾ هن تنظيم کي مضبوط ڪرڻ، هارين جي حقن کي اجاگر ڪرڻ، ۽ انهن جي فلاح لاءِ مختلف سرگرميون انجام ڏئي رهيا آهن. انهن جي سياسي ۽ سماجي ڪوششن سان سنڌ جي هارين جي زندگي ۾ بهتري آڻڻ جي ڪوشش ڪئي پئي وڃي.

پروفيسرمير منور ٽالپر هارين جي حقن لاءِ مسلسل جدوجهد ڪندا رهن ٿا. انهن جي زندگيءَ جو هڪ اهم مقصد سنڌ جي هارين کي انهن جي بنيادي حقن کان آگاهه ڪرڻ ۽ انهن جي فلاح لاءِ ڪم ڪرڻ آهي. سنڌ هاري ڪاميٽي جي مرڪزي صدر طور، هو هارين جي زمين، پاڻي، تعليم ۽ صحت جي حقن لاءِ آواز بلند ڪن ٿا. انهن جا اهم مقصد هارين کي معاشي ۽ سماجي طور طاقتور بنائڻ، انهن جي زندگي ۾ بهترين تبديليون آڻڻ ۽ سنڌ ۾ هارين جي مسئلن جي حل لاءِ پُرجوش ڪوششون ڪرڻ شامل آهن. مير منور ٽالپر هميشه هارين جي حقن جي لاءِ پتوڙڻ ۽ انهن لاءِ مناسب حل ڳولڻ ۾ سرگرم رهيا آهن.

بلڪل، مير منور ٽالپر جهڙن انسانن جي ضرورت آهي جيڪي پنهنجي عوام ۽ سماج جي خدمت لاءِ پاڻ کي وقف ڪن. انهن جهڙا ماڻهو جيڪي پنهنجي محنت، لگن، ۽ اصولن سان هارين ۽ سماجي انصاف جي حق ۾ جدوجهد ڪن، سماج ۾ مثبت تبديلي آڻڻ لاءِ اهم ڪردار ادا ڪري سگهن ٿا. مير پروفيسرمنور ٽالپر جهڙا ماڻهو پنهنجي قيادت ۽ فڪر سان ماڻهن جي حقن کي اجاگر ڪن ٿا ۽ انهن جي فلاح لاءِ ڪم ڪن ٿا، جيڪي هر سماج ۾ اهميت رکندا آهن. انهن جي نوعيت ۽ ڪم سنڌ جي عوام لاءِ هڪ اهم نشان بڻجي سگهن ٿا.ٽالپر جهڙن انسانن جو سماج ۾ هجڻ انتهائي اهم آهي، جيڪي نه رڳو پنهنجي محنت ۽ لگن سان عوام جي خدمت ڪن ٿا، پر پنهنجي اصولن، ايمانداري، ۽ فڪر سان سماج ۾ تبديلي آڻڻ لاءِ جٽيل هوندا آهن. انهن جهڙا ماڻهو هارين، غريبن، ۽ ٻين پٺتي پيل طبقن کي پنهنجي حقن ۽ فلاح لاءِ جدوجهد ڪرڻ جي حوصلا افزائي ڪن ٿا.

پروفيسرمير منور ٽالپر جهڙي قيادت ماڻهن کي گڏ ڪري، انهن جي زندگي ۾ سک ۽ خوشحالي آڻڻ جي ڪوشش ڪندي، سماجي انصاف ۽ برابري کي فروغ ڏين ٿا. انهن جو عمل ۽ فڪر سماج ۾ هڪ اهم نشان بڻجي سگهن ٿا، مير منور ٽالپر جهڙن اصول پسند ۽ محنتي انسانن جو سماج ۾ هجڻ هڪ وڏي نعمت آهي. اهي شخصيتون نه رڳو عوام جي بنيادي مسئلن کي سمجهن ٿيون، پر انهن مسئلن کي حل ڪرڻ لاءِ پنهنجي زندگيءَ کي وقف ڪن ٿيون. انهن جو ايمانداريءَ ۽ اصولن تي ٻڌل طرزِ زندگي سماج لاءِ هڪ روشن مثال بڻجي سگهي ٿو.

پروفيسرمير منور ٽالپر جهڙا اڳواڻ پنهنجي قيادت سان نه رڳو هارين ۽ غريبن کي آگاهي ڏين ٿا، پر انهن کي عملي قدم کڻڻ لاءِ پڻ همٿائين ٿا. انهن جو فڪر ۽ عمل سماجي انصاف، برابري، ۽ همدردي تي ٻڌل آهي، جيڪو محروم طبقن کي بااختيار بڻائڻ ۾ مدد ڏئي ٿو.

انهن جهڙا اڳواڻ سماج ۾ مثبت تبديليءَ جو سبب بڻجن ٿا، ڇاڪاڻ ته اهي ماڻهن کي گڏجي سک، خوشحالي، ۽ حقن لاءِ متحد ٿي ڪم ڪرڻ جو حوصلو ڏين ٿا. مير منور ٽالپر جهڙي قيادت سنڌ ۽ ان جي عوام لاءِ هڪ اهم اثاثو آهي، جيڪا ايندڙ نسلن لاءِ الهام بڻجي سگهي ٿي.پروفيسر منور ٽالپر جهڙي قيادت سنڌ ۽ ان جي عوام لاءِ هڪ اهم اثاثو آهي، ڇو ته اهي ماڻهن کي انهن جي حقن، فلاح، ۽ خوشحالي جي لاءِ متحرڪ ڪن ٿا. انهن جي فڪر، عزم، ۽ جدوجهد نه صرف موجوده وقت ۾ اهميت رکندي آهي، پر اها ايندڙ نسلن لاءِ پڻ هڪ مضبوط بنياد ۽ الهام جو سبب بڻجي سگهي ٿي. ان قسم جي قيادت سماج کي مضبوط ڪرڻ ۽ انسانيت لاءِ هڪ بهتر مستقبل ٺاهڻ ۾ مددگار ثابت ٿي سگهي ٿي.

ڊسمبر 29, 2024