بريل جو عالمي ڏينهن: پاڪستان ۾ تاريخ، اهميت ۽ حيثيت
بريل جو عالمي ڏينهن هر سال 4 جنوري تي ملهايو ويندو آهي ته جيئن نابين ۽ بصارت کان محروم ماڻهن لاءِ بريل جي اهميت کي اجاگر ڪيو وڃي. اهو ڏينهن بريل جي موجد لوئس بريل جي جنم ڏينهن تي ملهايو ويندو آهي، جنهن 1824ع ۾ بريل رسم الخط ايجاد ڪيو. هن جي ايجاد تعليم، معلومات تائين پهچ، ۽ انڌن جي آزادي ۾ انقلاب آندو.
بريل هڪ ڇهن نقطن وارو نظام آهي جيڪو نابين ماڻهن کي مختلف ٻولين ۾ پڙهڻ ۽ لکڻ جي قابل بڻائي ٿو. فرانس جي هڪ نابين نوجوان لوئس بريل 15 سالن جي عمر ۾ هن رسم الخط جو بنياد وڌو. اهو نظام اڄ سڄي دنيا ۾ نابين ماڻهن لاءِ بنيادي وسيلو بڻجي چڪو آهي ۽ تعليم، روزگار ۽ خود انحصاري ۾ اهم ڪردار ادا ڪري ٿو.
پاڪستان ۾ نابين ۽ بصارت کان محروم ماڻهن جو تعداد لڳ ڀڳ 2 ملين آهي، جيڪو ملڪ جي آبادي جو هڪ اهم حصو آهي. انهن مان اڪثريت کي تعليم، روزگار ۽ ٻين موقعن تائين برابر رسائي نه آهي. هتي اسان ڪجهه ملڪي قانونن ۽ حڪومتي قدمن جو ذڪر ڪريون ٿا
- معذور ماڻهن جي حقن جو تحفظ ايڪٽ، 2018
هن قانون تحت، معذور ماڻهن کي برابري جي تعليم، روزگار ۽ ٻين موقعن جي ضمانت ڏني وئي آهي. ايڪٽ انڌن لاءِ بريل ذريعي معلومات جي دستيابي کي يقيني بڻائڻ تي پڻ زور ڏئي ٿو. - آرٽيڪل 25-A (تعليم جو حق)
پاڪستان جي آئين ۾ آرٽيڪل 25-A تحت تعليم کي هر شهري جو بنيادي حق قرار ڏنو ويو آهي. نابين ٻارن لاءِ خصوصي تعليمي ادارا ۽ بريل ڪتاب مهيا ڪرڻ رياست جي ذميواري آهي. - خاص تعليمي ادارا
پاڪستان ۾ مختلف سرڪاري ۽ خانگي ادارا نابينن لاءِ بريل تي ٻڌل تعليم فراهم ڪري رهيا آهن، پر انهن ادارن جي تعداد ۽ معيار ۾ بهتري جي گنجائش موجود آهي.
ترقي پذير ملڪن وانگر پاڪستان ۾ به بريل ڪتابن ۽ تعليمي مواد جي کوٽ هڪ وڏو مسئلو آهي. اتي، نابين ماڻهن لاء روزگار جا موقعا محدود آهن، ۽ انهن جي صلاحيتن کي نظرانداز ڪيو ويو آهي. جديد بريل ٽيڪنالاجي وسيلن تائين رسائي محدود آهي، خاص ڪري ٻهراڙي وارن علائقن ۾.
حڪومت کي نابين ماڻهن کي وڌيڪ خودمختيار بڻائڻ لاءِ جديد بريل ڊيوائسز ۽ موبائيل ايپليڪيشن متعارف ڪرائڻ گهرجن. بريل جي واڌاري لاءِ منصوبا حڪومتي ۽ غير سرڪاري تنظيمن جي تعاون سان ترتيب ڏئي سگهجن ٿا. تعليمي ادارن ۾ بريل ڪتابن ۽ نصاب جي دستيابي کي يقيني بڻايو وڃي.
بريل جو عالمي ڏينهن اسان کي ياد ڏياري ٿو ته بصارت کان محروم ماڻهو به سماج جو هڪ اهم حصو آهن ۽ انهن جي حقن جي حفاظت ڪرڻ اسان جي اجتماعي ذميواري آهي. لوئس بريل جي ايجاد انهن ماڻهن جي زندگين کي بهتر بڻائڻ ۾ هڪ سنگ ميل ثابت ٿي آهي.
پاڪستان ۾ بريل کي فروغ ڏيڻ لاءِ قانون موجود آهن، پر انهن تي اثرائتي عمل جي ضرورت آهي. بريل ڪتابن جي فراهمي، جديد ٽيڪنالاجيءَ تائين پهچ ۽ نابين ماڻهن جي تعليم ۽ خود انحصاري لاءِ سماجي شعور جو فروغ وقت جي اهم ضرورت آهي.
اچو ته هن ڏينهن تي عهد ڪريون ته اسان نابين ماڻهن جي زندگين کي بهتر بڻائڻ لاءِ پنهنجو ڪردار ادا ڪنداسين، هڪ برابري ۽ گڏيل سماج جي قيام لاءِ.
اي پيپر
